Çocukluk döneminde benim de içinde bulunduğum kuşağın en önemli uğraşı daha çok toprak, çamur, taş, ağaç dalları ve yapraklarıyla çeşitli oyun ve etkinlikler oluşturmaktı. Doğada bulduğumuz bu tür materyallerle arkadaşlarımızla saatlerce oynardık. İçerisinde köprü, yol, dağ, gölet bulunan şehirler inşa ederdik. Yapraklarla şehri süslerdik. Suluboyalarımızla taşları boyardık. Gidebileceğimiz bir yaz kursundan yoksun olduğumuz ya da imkânlarımız el vermediği için doğada kendi kendimize açtığımız bu kurslarla yeni şeyleri keşfeder, öğrenirdik. Zaman o kadar keyifli geçiyordu ki… Hatta acıktığımızı bile unuturduk. Hiçbir beklenti, ödül karşılığı olmadan ortaya çıkan ürünler bizi mutlu etmeye yetiyordu. Bu etkinlikten sonra sanki ders programımızda varmış gibi futbol oynardık. Kimimiz iyi bir kaleci, iyi bir defans oyuncusu, iyi bir ileri oyuncusu… Oyunda tartışsak dahi maç sonunda yeni bir etkinlikte her şey unutulmuş olurdu.
Çocukların ihtiyaçlarının neler olduğunu bilmek; sağlıklı bireylerin yetişmesi ve gelişimine destek verilmesi açısından önem arz etmektedir. Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçları karşılandığında sosyalleşmeleri için Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde de belirtildiği üzere kendini gerçekleştirme ihtiyacı karşılanmış olur.
Çocukların bu ihtiyaçlarını karşılamak için okul içi ve dışı çalışmalarla desteklemeliyiz. Çocukların farklı etkinliklerde yer almak istemesi, zıplaması, koşması, oyun oynaması, yaramazlık yapmasının temelinde bu ihtiyaçlar yatmaktadır.
Ebeveynler bu ihtiyaçların karşılanmasında en önemli role sahip kişilerdir. Yaz tatilleri bu tür gereksinimlerin karşılanmasında büyük bir fırsattır. Amerika’da yapılan bir araştırmada 1980-2015 yılları arasında gençlerin birbirleri ile iletişim kurmasının ve sohbet etmesinin zaman bazında %50’lerden, %20’lere düştüğü görülmüştür. Bu araştırma bize gençlerin giderek izole edilmiş, yalnız bir hayat sürdürmeye başladığını göstermektedir. Küçük yaşta çocukların ihtiyaçlarının karşılanması ve gençlikte de desteklenmesi toplumla bütünleşmiş bireyler olarak karşımıza çıkacaktır.
Boş zamanlar değerlendirildiğinde eğitim büyük bir araç haline gelmektedir. Çocukları sosyal, kültürel, sportif ve sanatsal etkinliklerle bu zamanlarda desteklemeliyiz. Çocuklarımıza kendi istediğimiz etkinliklere katılmasını değil; kendini özgür hissettiği ve sevdiği etkinliklerle katılmasını sağlamalıyız.
Çocuğun severek katılacağı etkinlikler kendini gerçekleştirmenin yolunu açacaktır. Özellikle sanatsal etkinliklerde yer alması için çaba sarf etmeliyiz.
Sanatsal ve diğer etkinliklerle çocukların sosyalleşmesini, iletişim kurmasını, yeni arkadaşlıklar edinmesini, kendini keşfetmesini, estetik duygusu kazanmasını, özgüvenli olmasını, sebat etmesini, pozitif olmasını, farklı bir bakış açısı kazanmasını sağlayabiliriz.
Yerel yönetimlerimizden başkanlığını Zeynel Abidin Uysal’ın yaptığı Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi’nin gerçekleştirdiği sanatsal, sportif ve sosyal etkinlikler ile yine başkanlığını Deniz Köken’in yaptığı Eyüpsultan Belediyesi’nin bilgi evleri ve spor okulları çalışmaları yerinde ve güzel örnekler arasındadır.
Bu örneklerin yanında yerel yönetimlerimizin çocuklar ve gençler için açacakları etkinlikler için bir eylem planı hazırlaması, çevresindeki ihtiyaçları analiz etmeleri yerinde olacaktır. Bu analizler sonucunda spor uygulamaları için yeterli alan planlaması yapılmalı, sanat ve tasarım atölyelerini ulaşabilir kılmak için her mahallede olacak şekilde planlamalar yapılmalıdır. Açılacak etkinliklerde yeni ortaya çıkan sanat dalları arasında yer alan kinetik, sanal gerçeklik uygulamaları, ağ sanatı, yazılım, çevresel sanat trendlerine yer verilmelidir.
Sokrates’in ifade ettiği gibi “Eğitim, kıvılcımla ateş yakmaktır. Boş bir kabı doldurmak değildir.” Çocuk ve gençlere boşa geçirilmeyecek zamanlar için eğitim fırsatları sunmak, geleceğe yapılacak en büyük yatırım olacaktır.
